e shtunë, shkurt 25, 2006

Izolimi: Për 6 orë, gjithë popullsia e armatosur! Shehu e Llakaj në krye, për “Gjithë popullin ushtar!"

Kujtim Boriçi


Strukturat ushtarake sipas situatave në vite-Gjatë Luftës Nacional Çlirimtare, në Shqipëri u krijuan 24 Brigada Sulmuese, ku 7 prej tyre ishin jashtë kufijve aktualë shqiptar. -Deri në vitin 1957, Ushtria Shqiptare kishte 6 Divizione, përkatësisht një në Tiranë, dy në Peshkopi, një në Shkodër, një në Elbasan, një në Gjirokastër dhe një në Durrës. -Me krijimin e Traktatit të Varshavës në vitin 1956, duke qenë shtet anëtar në këtë aleancë ushtarake me detyrime të ndërsjella, u bë një reformë e thellë në ushtrinë shqiptare. U lanë gjithsej në vend, 5 Brigada Këmbësorie, ndërsa 9 000 ushtarakë ngelën pa organikë e dolën në lirim. -Në fillim të viteve ‘60-të, me prishjen me Bashkimin Sovjetik, Shtabi i Përgjithshëm krijoi një përvojë të mirë në përpunimin e strukturës organizative, duke arritur në kohë rekord kalimin në Brigada, Regjimente e Korpuse, në gjithë vendin. -Ushtria shqiptare u organizua në 15 Korpuse (5 ishin komanda operative të barabarta me Korpuset). -Në vitet 1982-1983, me shkrirjen e Korpuseve dhe kalimin në Divizione, në shkallë vendi u krijuan 21 Divizione. Si punoi Shtabi i Përgjithshëm, për strukturën e re të MbrojtjesShtabi i Përgjithshëm, në fillim të vitit 1975 e në vazhdim, pas urdhrit të partisë për çrrënjosjen e pasojave të “Tezave të Zeza” në ushtri, planëzoi, organizoi e drejtoi punën, për përgatitjen e teatrit të veprimeve luftarake, organizoi e zhvilloi disa stërvitje kompaktësimi në shkallë brigade e korpusi, për plotësimin e mëtejshëm të gatishmërisë luftarake, pra kishte një eksperiencë të mirë pune. Por tashmë, të gjithë këto kuadro ishin larguar nga postet udhëheqëse si në ministri, ashtu dhe në njësitë operative. Kjo kërkonte kujdes, përkushtim, vullnet të papërkulur, e studime konkrete në bërjen e strukturës, sipas kërkesës së Enver Hoxhës, e detyrave të reja që vuri Mehmet Shehu. Sipas dokumenteve zyrtare të kohës, si dhe në bazë të shënimeve të protagonistit kryesor Veli Llakaj, Shtabi i Përgjithshëm e filloi punën me krijimin e strukturës organizative të Ushtrisë, duke patur parasysh strukturat e ushtrisë së Bashkimit Sovjetik, të Amerikës, të Italisë, të Jugosllavisë, e të Greqisë, duke marrë për bazë si efektivin dhe armatimin, që nga skuadër, togë-kompani e batalion, të gjitha forcat, të cilat do të ndesheshin të parat në fushën e luftimit. Sipas Llakajt, në këtë organizim, si bazë merrej parasysh volumi i zjarrit në predha për minutë, në një metër linear. Kjo strukturë u punua së bashku me drejtoritë e komandat e ministrisë dhe të njësive, në efektiv, armatim, me shtrirje në të gjithë territorin e vendit. Për kushtet e atëhershme, qëllimi ishte që ky organizim t’u përgjigjej detyrave e gatishmërisë luftarake të ushtrisë, në kohë sa më të shkurtër. Zbulimi i grupit “puçist” në ushtri, drejtuar nga Beqir Balluku, në dhjetor 1974 dhe kursi i ri teorik e praktik i mbrojtjes së vendit, sipas dokumenteve të kohës, e gjen Shqipërinë me 14 Korpuse, ku 5 prej tyre ishin Komanda Operative, të barabarta me korpuset. Njëkohësisht, funksiononin dhe shkollat ushtarake, përkatësisht; Shkolla Ushtarake “Skënderbej” dhe Shkolla e Bashkuar e Oficerëve, në Tiranë, tri shkolla të përgatitjes së kuadrit rezervist në Tiranë, Shkodër, Vlorë; Shkolla e Aviacionit në Vlorë, shkolla Flotës Luftarako-Detare në Vlorë, Akademia Ushtarake në Tirane, Akademia e Shtabit të Përgjithshëm, në Tiranë. “Pra, në këtë situatë, para grupit që ishte urdhëruar të hartonte Planin e ri Operativo-Strategjik të Mbrojtjes, përveçse një detyrë veçanërisht me përgjegjësi të madhe, ishte dhe një punë voluminoze, ndaj u detyruam që natën ta bëjmë ditë, e krahas zbatimit të kësaj detyre, të përballonim dhe problemet e gatishmërisë në njësi e reparte, probleme të intensitetit në fortifikimin e vendit, si dhe aktivitetin e përditshëm në ushtri e strukturat bashkërenduese në terren”,- tregon për gazetën Veli Llakaj, ish-Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë. Për sa i përket strukturës që u hartua dhe u ngrit në atë kohë,-shton Llakaj- vetëm vonë, pas vetëvrasjes së Mehmet Shehut, përkatësisht në vitet 1982-1983, ku dhe unë u kryqëzova si “armik” e bashkëpunëtor i Mehmet Shehut, ndryshoi, u hartua struktura e re, me krijimin e Divizioneve në vend të Korpuseve. Afatet e përfundimit të strukturës së reSipas Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë në atë kohë, Veli Llakajt, kjo strukturë organizative përfundoi brenda muajit dhjetor 1975, dhe u miratua në Këshillin e Mbrojtjes, në mesin e muajit janar 1976. Specifika e kësaj strukture, shton ai, ishte se ajo edhe u shpërnda në gjithë territorin e Republikës, jashtë kazermave, pranë detyrave luftarake, me qëllim që të shkurtohej në maksimum paraqitja pranë pikave te hapjes (reparteve) dhe detyrave luftarake, veçanërisht për zonat e Desantimit Ajror dhe atij Bregdetar. Përvojë diku kishte, sepse qysh në shtator-tetor-nëntor 1968, me pushtimin e Çekosllovakisë nga Forcat e Traktatit të Varshavës, dhe tek ne, në gjithë zonat e desantimit (ku priteshin forca armike të hedhura nga ajri), pra në rreth 30% të ushtrisë, i mbante armët bashkë me municionet në shtëpi. Po kështu, kujton protagonisti dhe oficeri më madhor shqiptar në atë kohë, Veli Llakaj, u eksperimentua dhe u zbatua detyra që, të gjithë, armët e municionet i mbanin me vete dhe në punë, në arë e kudo. E megjithëse armët u lanë në dorë të popullsisë, kujton Llakaj, jo vetëm që nuk pati asnjë humbje arme apo fisheku, por asnjë ngjarje të jashtëzakonshme. Me përjashtim të një rasti të vetëm në Lushnje, ku një vajzë e provokuar nga një djalë, e qëlloi me armë në fushë, por nuk u realizua vrasje. Për atë që e ngacmoi u morën masa ligjore, kurse për vajzën nuk u mor asnjë masë, bile as arma nuk iu hoq. Ky ishte rregulli, normat e moralit të njeriut në atë kohë, tek ne. Detyra: “Për 6 orë populli ushtar!”Pra, konfirmon për gazetën Veli Llakaj, ish-Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë dhe bashkëpunëtori më i afërt i Mehmet Shehut, për gati 8 vjet, ndryshuan idetë, mendimet dhe konceptet mbi organizimin, përgatitjen e drejtimin e ushtrisë; tashmë ushtria ishte e gjitha në pikat e hapjes, atje ku ishin resurset njerëzore dhe brezat e rajonet e mbrojtjes së vendit. Nëpërmjet përgatitjes së gjithë strukturave, në kuadrin e Shkollës së Lirë Ushtarake, u formua koncept i ri, ”Ushtri e popullit ushtar”, kurse nga organet më të larta shtetërore, mbrojtja e vendit u quajt detyrë mbi të gjitha detyrat. Këto Forca të Armatosura, shton Llakaj, në sajë të organizimit të përsosur, ndërgjegjësimit të të gjithë popullit dhe punës këmbëngulëse të kuadrove, bënë që gatishmëria e tyre të ishte e shkallëzuar për çdo njësi e repart, 30 minuta për repartet e gatishmërisë së përhershme, në 3 e 6 orë, për repartet e njësitë taktiko-operative dhe deri ne 12 orë, për njësitë operativo-strategjike dhe Shtabin e Komandën e Përgjithshme, të gatshëm për t’u futur në luftë në mënyrë të organizuar. Të gjitha provat që ishin bërë, vërtetuan që normat e gatishmërisë për Brigadat e gjithë ushtrisë, shton Llakaj, maksimalja të ishte deri 6 orë, me përjashtim të njësive që kompletoheshin me resurse rezervistë nga Hidrocentrali i Fierzës dhe Kombinati Metalurgjik i Elbasanit, për të cilët norma e gatishmërisë ishte 12/orë. “Kjo gatishmëri e njësive të Ushtrisë Shqiptare, pothuajse ishte baza kryesore e gatishmërisë së ushtrisë, sepse kur themi Brigada, aty është dhe Korpusi, aty është dhe ushtria, se të gjitha këto përbëheshin nga brigada. Por, koha që unë përmenda, atë që Korpusi, Shtabi e Komanda e Përgjithshme e kishin maksimumin 12/orë, përfshiheshin ripërcaktimi dhe njëherë i rikonicionit, që do të thotë, ripërcaktimi i detyrave, organizimi i bashkëveprimit me llojet e armëve e shërbimeve, organizimi i sistemit të zjarrit dhe marrja e vendimit për situatën e krijuar”- shton ish-oficeri madhor, Veli Llakaj. Prandaj, shton më tej Llakaj, Mehmet Shehu këmbëngulte që gatishmëria, duhet të jetë jo më shume se 6 orë, që fitorja të jetë e sigurt. Mehmeti thoshte: “Kush më siguron këtë gatishmëri, unë i siguroj fitoren ndaj çdo armiku!”. Atë kohë, shton për gazetën Llakaj, ushtria jonë ishte njëra nga ushtritë më të kompletuara e më të përgatitura në botë, e cila mbështetej tek një popull i tërë, të përgatitur më së miri, të armatosur me armatimin më modern të kohës se saj. Kjo ushtri u edukua me artin ushtarak modern, u frymëzua dhe u edukua në mënyrë të gjithanshme për të qenë besnike e popullit dhe atdheut. U bë një ushtri me të vërtetë me virtyte të larta, ashtu siç e donte populli e atdheu. Ajo kaliti, përvetësoi vetitë më të mira; thjeshtësinë, patriotizmin, sakrificën ekstreme për interesat e popullit, disiplinën e fortë e të vetëdijshme si dhe inisiativën krijuese. Nesër do të lexoni:-Ftohja me Kinezët, pasojat që nisën të ndjehen në ushtri e jetën e vendit. -Pse në krye të delegacionit ushtarak prej 40 vetësh u caktua Veli Llakaj, në vend të Mehmet Shehut. -Thirrja e Veli Llakajt nga Enver Hoxha e Mehmet Shehu, për qëndrimin që do të mbante delegacioni ushtarak në Kinë.